Cztery podstawowe rodzaje kosztorysów budowlanych

Żadna inwestycja nie może obejść się bez precyzyjnego kosztorysu budowlanego. Jest to dokument, w którym zawarte są oszacowane koszty dotyczące stawek dla wykonawców, czy cen materiał budowlanych. Dzięki kosztorysowi inwestor ma możliwość utrzymania całej inwestycji pod kontrolą. Ze względu na cel i rodzaj robót budowlanych wyróżnia się cztery rodzaje kosztorysów budowlanych: inwestorski, ofertowy, powykonawczy oraz zamienny. Sprawdź, dlaczego warto mieć kosztorys i który z kosztorysów budowlanych wybrać.

Czym jest kosztorys inwestorski?

Dokument ten jest przygotowywany przez inwestora lub przez niego zlecany, jeszcze przed rozpoczęciem robót budowlanych. Określa on uśrednioną wartość tych robót. Kosztorys inwestorski jest wykorzystywany między innymi w trakcie przetargów, do negocjacji i rozmów wykonawcami. Kosztorys może być także przydatny do ubiegania się o kredyt lub dofinansowanie z Unii Europejskiej. Co ważne, kosztorys ten określa jedynie szacowany koszt wykonania projektu, a nie konkretne wyliczenia.

Do czego służy kosztorys ofertowy?

Jeszcze przed podpisaniem umowy jest sporządzany kosztorys ofertowy przez wykonawcę robót i przekazany do inwestora. Kalkulacja dotyczy ceny oferty, za którą wykonawca będzie skłonny podjąć się wykonania prac. Zazwyczaj taki dokument jest sporządzany przez wykonawcę, który staje do przetargu. 

Kosztorys powykonawczy

Zazwyczaj jest sporządzany wtedy, gdy nie powstał kosztorys ofertowy. Jest to ostateczna wysokość wynagrodzenia dla wykonawcy po zakończeniu robót. Stosuje się go najczęściej w przypadku prac remontowych, podziemnych czy modernizacyjnych, których zakresu ani warunków wykonania nie można było przewidzieć wcześniej, przy podpisywaniu umowy. 

Kosztorys zamienny

Jest sporządzany w zastępstwie za kosztorys ofertowy, gdy nastąpiły zmiany w zakresie robót, które wyszły niespodziewanie w trakcie realizacji inwestycji. Jeżeli jednak do zmiany zakresu lub ilości pracy doszło na skutek zmian w dokumentacji projektowej przez inwestora, wtedy inwestor powinien zwrócić się do wykonawcy z prośbą o przygotowanie odpowiedniego kosztorysu ofertowego. 

Kto decyduje o formie i zawartości kosztorysu?

O formie i treści kosztorysu w przypadku kosztorysu inwestorskiego i ofertowego w systemie zamówień publicznych decyduje inwestor. Natomiast w przypadku pozostałych kosztorysów ostateczny zapis dokumentu ustalany jest wspólnie przez inwestora i wykonawcę podczas dwustronnych uzgodnień.

Dlaczego warto sporządzić precyzyjny kosztorys prac budowlanych?

Do najważniejszych funkcji kosztorysów należy:

• funkcja szacowania kosztów inwestycji,
• funkcja cenotwórcza,
• funkcja nakładcza,
• funkcja rozliczeniowa (po wykonaniu robót).

Kosztorys planowanych wydatków na realizację przedsięwzięcia minimalizuje ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych wydatków, które mogłyby opóźnić zakończenie prac. Sego celem jest nie tylko ocena opłacalności inwestycji, ale również precyzyjne ustalenie harmonogramu robót, zapotrzebowania na materiały budowlane oraz terminów wynajmu niezbędnego sprzętu czy magazynów.

Dzięki tym informacjom inwestor zyskuje pełną kontrolę nad funduszami, jakie musi przeznaczyć na realizację projektu, a także może dokładnie zaplanować dostawy materiałów i przewidzieć czas trwania prac. Kosztorys budowlany odgrywa również ważną rolę w rozliczeniach z podwykonawcami, zapewniając klarowność i transparentność w kwestiach finansowych.